Günümüze kadar dünya bir çok savaşa şahitlik etmiştir.Fakat öyle savaşlar vardır ki,sade bir savaş olmakla kalmamış,bir çok önemli şeyi de değiştirmiştir.Bu savaşlardan birisi de Otuz yıl savaşıdır.Savaş 1618 ve 1648 yılları arasında Avrupada yapılan ve çoğu Avrupa devletinin katıldığı büyük bir savaşdır.Avrupada yapılan en yıkıcı ve acımasız savaşlardan birisidir.Savaş ilk başlarda Kutsal Roma Cermen İmperatorluğundaki protestan ve katolik şehir devlet ve eyaletleri arasında bir iç savaş niteliğindeyken,kısa süre sonra tüm Avrupayı sarmıştır.Bu savaş Avrupanın gördüğü son büyük din savaşıdır ve toplamda 8 milyon kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır.Savaşın başlama nedenlerinden en önemlisi Roma Cermen İmperatorluğundaki Kuzey Protestan Devletlerinin,Protestanların haklarının kısıtlanmasına karşı çıkmasıdır.Haklarını talep eden Protestanlara karşı Yeni İmperator II Ferdinand aşırı derecede baskıcı davranmıştır.II Ferdinant katı bir katolikti ve ülkesinde Protentanların yükselmesine izn vermek istemiyordu.Diğer taraftan Avrupada Protestanlık hızla yayılmakta idi ve katolikleri büyük ölçüde etkiliyordu.Hal böyle olunca 1618 yılında Protestanlar Bohemyada(şimdiki Çekya) büyük bir isyan başlatdılar,başlayan bu isyan uzun sürecek olan savaşlar için behane oldu.İspanya ve Papalık Kuzey Avrupada Protestanlığı zaten güçlendirmek istiyordu,Fransa ise Avusturya İmperatorluğunun gücünü kırmak istiyordu.Protestanların ayaklanma başlatmasıyla,Kuzeyde ve Baltıkta egemen olan İsveç ve Danimarka "Protestanlığın Kutsal Savunucuları" olarak savaşa girdiler,öte yandan,Baverya,Papalık,İspanya da savaşa "katolikleri savunma" amacı ile dahil oldu.Savaş çok uzun sürdü,Danimarka savaşa girdikten kısa süre sonra mağlup olarak çekildi,Kuzey Protestanları ağır bir yenilgiye uğradı,fakat her şey bununla da bitmedi,ardından İsveç savaşa girdi bir dizi zaferler kazanan İsveç sonda Lützen savaşında mağlup oldu.İsveç kralı II Gustav bu savaşda ölünce,İsveç de savaştan çekildi.Her şey Protestanların aksine gidiyordu.Her şey tam bitmişken,Fransa,bu savaşta kazanılıcak olan zaferin İspanyanın kıta Avrupasındaki gücünü artıracağını farketdi ve kendisi Katolik bir devlet olmasına rağmen,Protestanların yanında savaşa girdi.Fransa Hollanda ile ittifak kurdu,az sonra bu ittifaka savaşdan çekilmiş olan İsveç yeniden katıldı.İspanya ise,İspanya Hollandasından (Belçika) güneye doğru Fransayı işgale başladı,başlarda Fransızlar ağır kayıplar vererek Parise kadar geri çekildiler.Fakat Paris altında olan savaşta İspanları yenmeyi becerdiler.Bununla da savaş Protestanlardan yana döndü.Protestanlar bir çok yerde katolikleri ezdi.İspanya Paris altında aldığı yenilgiden sonra Fransayı denizlerde yenmeğe çalıştı fakat Hollandaya karşı giriştiği 2 önemli deniz savaşını kaybetmesinden sonra,İspanya tüm cebhelerde yenilgiye uğradı ve savaştan çekildi.
İspanyanın çekilmesinin ardından savaşan devletler Vestfalya barış antlaşmasını imzaladılar.Avrupa sınırları büyük değişime uğradı.Fakat en önemli şey Protestan mezhebinin Avrupada resmi mezheplerden biri olarak kabul edilmesi oldu.İsviçrenin de bağımsızlığı tam tanınmış oldu.İsveç Pomeranyayı alarak Almanya içine doğru genişledi.Savaştan sonra Fransa Avrupanın en güçlü devleti oldu.Bir zamanların en güçlü imperatorluğu olan,Kutsal Roma İmperatorluğu parçalanarak şehir devletlerine bölündü.Fransız yazar Voltairenin de dediği gibi:Kutsal Roma Cermen İmperatorluğu artık ne kutsal,ne Romalı,ne de imperatorluktu.
Toprak değişimlerinden ziyade bu savaştan sonra Avrupa yeni bir döneme girdi.Bu savaştan sonra artık siyasal amaçlar dinden daha önemli olmaya başladı.Dinin siyasetdeki rolü azalmış oldu.Artık Avrupa kendi siyasi çıkarlarını dine bakmaksızın izleyen,istediği tarafda dine ve mezhepe bakmaksızın yer alan,ittifaklar kuran ve büyük savaşlar yapan,tam bağımsız ve modern devletlerden oluşacaktır.Bu günki modern devletlerarası sistem ve devlet sistemi ve Vestfalya barışı ile kurulmuş oldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder